Szeregowy Harold William Reeves. Royal Army Medical Corps.

"Ukochanej pamięci naszego drogiego syna Harolda.
Kochany przez wszystkich."
- epitafium na nagrobku.

Harold Reeves pochodził z miasta Maidstone w Kencie, gdzie mieszkał wraz rodzicami Frederickiem i Alice. Służył w korpusie medycznym armii brytyjskiej, prawdopodobnie jako sanitariusz. Nie dysponuje żadnymi innymi danymi, znów wiec pozostaje jedno...
Revees zmarł 15 lipca 1940 roku, w wieku 24 lat.

Kanonier Kenneth M.M. Lanyon. 194. bateria 60. pułku ciężkiej artylerii przeciwlotniczej. Royal Artillery.

Kenneth Lanyon, syn Harolda i Ady, wraz z małżonką Pattie mieszkał w miejscowości Widley w Hampshire (dziś o obrębie Portsmouth). Był kanonierem w 194. baterii 60. pułku ciężkiej artylerii przeciwlotniczej, który od listopada 1939 roku znajdował się w Francji. Niestety, nie udało mi się ustalić żadnych szczegółów dotyczących działań bojowych jednostki, a tym samym Lanyona.  Stał się kolejna ofiarom pierwszej zimy brytyjskich jeńców w Łambinowicach. Zmarł 30 grudnia 1940 roku, mając 27 lat.

Szeregowy Sidney Collins. 4. batalion Royal Sussex Regiment.

"Mimo iż w śmierci śpi, w moim sercu jego duch żyje,
bo miłość nie umiera nigdy."

Sidney Collins z Brighton, syn Thomasa i Lavinii, mieszkał w tym nadmorskim mieście wraz z swa żoną Winifred. W 1940 roku był w Francji w szeregach 4. batalionu królewskiego pułku z Sussex (Royal Sussex Regiment) w ramach 44 dywizji. W momencie niemieckiej inwazji jednostka wkroczyła do Belgii, gdzie przez długi czas jedynymi oznakami toczącej się wojny były tłumy uchodźców i  wycofujące się  rozbite belgijskie oddziały. Jednak 21 maja w miejscowości Anseghem batalion dostaje się pod ogień niemieckiej artylerii, ponosząc pierwsze straty. Następnego dnia toczy już walki z Niemcami. W czasie przerwy w wymianie ognia jeden z żołnierzy usiadł na murze i zaczął czytać książkę w języku łacińskim. Zapytany po co to robi, odpowiedział że łacina jest językiem martwych, wiec się przygotowuje...

Po południu batalion wycofuje się do rzeki Lys, 25 maja zajmuje pozycje w Caestre. Przez następne trzy dni żołnierze z 4. bronią tej francuskiej miejscowości. 29. zajmują ostatnią swą pozycję w tej wojnie - klasztor na wzgórzu Mont des Cats (o jego obronie pisałem już Tu). 

http://flandre.lys.free.fr

Na niewielkim wzniesieniu stłoczonych było 9 brytyjskich batalionów, stajać się łatwym celem niemieckiej artylerii i lotnictwa. Po kilku godzinach zabójczego ostrzału, Brytyjczycy otrzymali rozkaz wycofania się ku Dunkierce. W zasadzie każdy na własną rękę, bo i tak zorganizowane odziały mogły stać się łupem Stukasów lub czołgów. 

Sidney Collins nie wrócił do żony, która na jego grobie pozostawiła wzruszające epitafium. Gdzieś na szlaku 4. batalionu dostał się do niewoli, być może ranny, biorąc pod uwagę że umiera już 24 czerwca, czyli kilka dni po przybyciu do Łambinowic. 

Żródła:

Longden S., Dunkirk. The Man They Left Behind, London 2009.

Szeregowy Clifford Harry Debenham. 2. batalion Royal Norfolk Regiment.

Clifford Debenham, syn Charlesa i Anne, pochodził z wsi Brockdish w Norfolk.Służył w 2. batalionie królewskiego pułku z Norfolk (Royal Norfolk Regiment), o losach tej jednostki pisałem już, przy okazji wspomnienia o szeregowcu Alfredzie Lappage (Norfolk Regiment). Losy tych dwóch żołnierzy w zasadzie były podobne, obaj też umarli w czasie zimy przełomu 1940/41, która tragicznie zakończyła się dla wielu jeńców w Łambinowicach. 

Szeregowy Debenham zmarł 6 stycznia 1941 roku, w wieku 29 lat.

Szeregowy Henry Whipp. 1. batalion Highland Light Infrantry (City of Glasgow Regiment)

Henry Whipp, syn Frederica i Mari, służył w 1. batalionie lekkiej piechoty "wyżynnej", pułku miasta Glasgow (Highland Light Infrantry, City of Glasgow Regiment, armia regularna). Jego obecność w tej jednostce była też potwierdzeniem, o czym już kilka razy wspominałem, iż szkockie, a nawet te  mające typowo "góralskie" tradycje, odziały już tak szkockiego składu nie miały. Whipp pochodził bowiem z Burnley w Lancashire, w Anglii, w wspomnieniach z jednego z żołnierzy batalionu z późniejszego okresu wojny znalazłem informację  że prawie połowo batalionu była Anglikami. 

1. batalion od 1939 roku znajdował się w Francji, niestety nie udało mi się ustalić żadnych szczegółów jego działań w 1940 roku. Został ewakuowany z Dunkierki, w niemieckiej niewoli został jednak Henry Whipp. Zmarł 26 grudnia 1940, w wieku 31 lat. 

Szeregowy Peter Herriot. 4. batalion Seaforth Highlanders.

"Zbyt daleko Twój grób by go nawiedzić. Nie za daleko by wciąż myśleć o Tobie"
- epitafium na nagrobku.

Peter Herriot pochodził z Edynburga i był żołnierzem w 4. batalionie pułku Seaforth Highlanders. Batalion, jak wiele szkockich oddziałów, w 1940 roku w Francji był częścią 51 dywizji "wyżynnej". I jak prawie cała 51. skończył swój szlak bojowy w St. Valery. Batalion bronił podejścia do miasta od wschodu. W niezrealizowanym planie dowódcy dywizji , jednostka miała odbić wzgórza w okolicach Le Tot (na zachód o St. Valery), odzyskanie tych wzniesień mogło by ułatwić ewakuacje dywizji drogą morską. Górale z czwartego jednak nie ruszyli do ataku, Francuzi w mieście podali się, zmuszając Brytyjczyków do tego samego. Dywizja "wyżynna" ruszyła do niemieckich obozów jenieckich. 

Szeregowy Herriot umiera w Łambinowicach 29 grudnia 1940 roku, w wieku 22 lat.

Szeregowy Verdun James. 5 batalion Gloucestershire Regiment

Szeregowy James, o jakże oryginalnym imieniu Verdun, był żołnierzem w 5. batalionie pułku z Gloucestershire (Gloucestershire Regiment, armia terytorialna). Batalion przybył do Francji 15 stycznia 1940 roku. "Dziwna wojna" upłynęła Glosterom na sporadycznych utarczkach z Niemcami. W maju ruszyła nazistowska inwazja i 5. batalion wkroczył do Belgii, by następnie wycofać się na linie rzeki Escout.  Później otrzymał zadanie osłaniania Dunkierki, wraz z 2. batalionem  pułku, który skierowany został do Cassel. Żołnierze z piątego mieli bronić dwóch wsi  Ledringhem i Arneke. Ta ostatnia stała się pierwsza celem niemieckiego uderzenia 27 maja, w pewnym momencie bitwy niemieckie czołgi i wozy pancerne wręcz z kilku metrów ostrzeliwały gospodę, w której mieścił się sztab. Brytyjczycy odparli jednak wroga i odskoczyli do Ledringhem, które bronione było przez nich z równą zaciekłością. Po dwóch dniach obrońcy jeszcze w ciemnościach wczesnego poranka 29 maja, rozświetlonych jedynie światłem płonącego wiatraka, podjęli próbę przebicia się przez zaciskający się pierścień niemieckiego okrążenia. Wielu się udało i 30 maja znaleźli się na plażach Dunkierki, a potem na statkach do Anglii.
Jednak 147 zostało wziętych do niewoli, wśród nich Verdun James.
Zmarł 15 lipca 1944 roku, w wieku 25 lat.

Strzelec Philip Roy Lucas. 2. batalion Kings Royal Rifle Corps.

"Najcenniejsze wspomnienia o drogim mężu i ojcu. 
Nigdy nie zapomnimy żona i dzieci. "
-epitafium na nagrobku.

Philip Lucas był zawodowym żołnierzem z 2. batalionu Kings Royal  Rifle Corps (mimo nazwy był to pułk). Ten strzelecki pułk swymi korzeniami sięga XVIII stulecia i walk w Ameryce Północnej, w czasie wojen napoleońskich przylgnęło do niego określenie "zielone kurtki",od koloru mundurów, określenie które stało się synonimem znakomitych umiejętności strzeleckich. 

Lucas był synem Johna i Florence, jego żona Doris i dzieci mieszkali w walijskiej miejscowości Hopkinstown.  Batalion Lucasa był dumą brytyjskiej armii nie tylko ze względu na sławetną historię. Był jednostką piechoty zmechanizowanej (oficjalnie używano określenia Motor Battalion).  Żołnierze poruszali się ciężarówkami Morris Commercial  (cztery takie maszyny tworzyły pluton.) Każda kompania miała pluton zwiadu na carrierach, cały batalion zaś kompanie wsparcia z plutonami karabinów maszynowych, moździerzy i  przeciwpancerny. Większa była też liczba sprzętu radiowego niż w innych jednostkach brytyjskich. 

W kwietniu 1940 roku planowano wysłać batalion do Norwegii, jednak niemiecka inwazja na zachód zmieniła te plany. Lucas i jego towarzysze trafią do Calais. 

To miasto i jego obrona pojawiało się już wielokrotnie w przedstawianych tu żołnierskich życiorysach.  Jeszcze niejednokrotnie wróci, choćby przy kolejnych żołnierzach  Kings Royal  Rifle Corps. Prócz Lucasa spoczywa ich w Krakowie jeszcze dwunastu. Wtedy też pociągnę dalej losy batalionu i walk o Calais. 

Z płomieni tego francuskiego portu Lucas trafił do Stalagu 8b, gdzie zmarł 22 lutego 1941 roku. Miał 35 lat.

Starszy szeregowy Robert William Alderman. Royal Corps of Signals.

Starszy szeregowy Alderman był łącznościowcem z  Royal Corps of Signals. Służył w oddziałach łączności 48 dywizji armii terytorialnej (South Midland).  Dywizja była w Francji w 1940 roku, jednak nie wiem czy Alderman był przy sztabie dywizji, czy którejś z brygad, czy przy jednym z batalionów. Nie jestem w stanie określić więc okoliczności jego wzięcia do niewoli. 

Zmarł 15 lutego 1941 roku, w wieku 33 lat.

Fizylier Samuel Preston. 1/8 batalion Lancashire Fusiliers.

"Utul go w swych ramionach o Panie.
Kochaj go, jak my go kochaliśmy, 
Twą boską miłością."
-epitafium na nagrobku.

Samuel Preston mieszkał wraz z swą żoną Edith w Patricroft (dziś w obrębie Manchesteru), tam też mieszkali jego rodzice, Samuel i Ivy. Preston służył w pułku fizylierów z Lancashire i wraz z 1/8 batalion walczył w Belgii i Francji w 1940 roku. Batalion niemal całkowicie został rozbity w okolicach Paradis i Locon, w czasie walk osłaniających odwrót i ewakuację z Dunkierki. 
Samuel Preston umiera w niemieckiej niewoli  19 września 1943 roku, w wieku 29 lat.

Szeregowy William John Lindley. 2/3 batalion Piechoty Australijskiej.

William Lindley urodził się 4 marca 1911 roku w Erskenville, przedmieściach australijskiego Sidney. Wraz z swą żoną Elizabeth mieszkał w innej części Sidney, Dulwich Hill. 22 października 1939 roku zaciągnął się do wojska.  Służbę pełnił w 2/3 batalionie piechoty, który 10 stycznia 1940 roku wyruszył do Egiptu. Po miesiącu podroży  dotarł na Bliski Wschód, gdzie w Egipcie i Palestynie przeszedł szkolenie. W styczniu 1941 roku Lindley i jego towarzysze ruszają przeciwko Włochom w Libii. W czasie kampanii jednostka walczy o Bardie i Tobruk. W tym ostatnim pełni służbę garnizonową, później też w Dernie. Kiedy nad Grecją zawisło niebezpieczeństwo niemieckiej inwazji batalion wraz z całą 6. Dywizją, do której należał, zostaje przerzucony na Bałkany. Tam początkowo zajmuje stanowiska w Veroia, by kiedy ruszył niemiecki najazd wycofać się nad rzekę Pinios, gdzie wraz z innymi australijskimi oddziałami powstrzymują nazistów, umożliwiając wycofanie się wojsk alianckich. Ostatecznie 27 kwietnia batalion zostaje ewakuowany z Kalamata do Egiptu. Jednak 141 jego żołnierzy trafia na Kretę i walczy w obronie wyspy w czasie późniejszego niemieckiego desantu.  

Lindley albo w samej Grecji lub na Krecie dostaje się do niewoli. Trafia do Stalagu 8b w Łambinowicach. Ten Australijczyk z niewolą jednak nie mógł się pogodzić. 30 maja 1942 roku zostaje zabity w czasie próby ucieczki. 7 czerwca komendant Stalagu pułkownik von Poschinger, w rozkazie obozowym przedstawił zastrzelenie Lindleya jako przykład do zaniechania prób "bezsensownych ucieczek".  Jak można się spodziewać, mimo tragicznego losu Lindleya ucieczek nie zaniechano. Wiele kończyło się tak jak ta Australijczyka...

Szeregowy Lindley nie żył już prawie dwa lata, kiedy "The London Gazette" 6 kwietnia 1944 (a 4 maja "Commonwealth of Australia Gazette") opublikowała informacje o uhonorowaniu go nagrodą zwaną Mentioned in Despatches, wymieniony w sprawozdaniu. Jakieś dokonania Lindleya zostały zauważone przez jego przełożonych iż został wymieniony w oficjalnym raporcie. Gdyby przeżył i otrzymał jakiś medal lub odznaczenie  na jego wstążce mógłby nosić okucie w kształcie liścia dębu. Niestety, Mentioned in Despatches nie są odznaczeniem i nie publikuje się jego uzasadnienia. Nie wiadomo więc nic o czynach  szeregowego Lindleya (czy mogło chodzić o jego próbę ucieczki?).

Wdowie po nim zapewne i tak było wszystko jedno... jego już nie było.

Saper Aharon Arman. Royal Engineers.

"Miriam Arman. Twoja Matka.
Jest zawsze z Tobą."
-epitafium na nagrobku.

Aharon Arman, syn Nathana i Miriam, kolejny z żydowskich ochotników z Palestyny (ich historie przedstawiłem przy okazji tego wpisu Żydowscy ochotnicy.) Jak praktycznie wszyscy z nich służył w jednostkach inżynieryjnych, konkretnie w 1039 kompani obsługi portów (Port Operating Company). Royal Engeeniers odpowiadali za naprawy i utrzymywanie portów, przez które przechodziły transporty wojska i zaopatrzenia. 1039. kompania służyła w Grecji w 1941 roku. Niestety nic więcej na jej temat nie udało mi się ustalić, jaki port obsługiwała, w jakich okolicznościach Arman mógł trafić do niewoli. W Grecji kontynentalnej, czy na Krecie. Podzielił jednak los większości swych żydowskich towarzyszy w brytyjskich szeregach. Kampania grecka zawiodła ich w niewolę nazistów. Arman spędził w niej blisko cztery lata.

Zmarł 26 stycznia 1945 roku. Miał 19 lat. Kiedy dostał się do niewoli tych lat mógł mieć najwyżej 16! 

Kanonier W.R. Young. 3. pułk artylerii polowej Artylerii Południowej Afryki.

Kanonier Young. W bazie danych komisji nie ma nawet jego pełnych imion, tylko inicjały W.R. Pochodził z Południowej Afryki. Był artylerzystą w 3. pułku artylerii polowej, Transwalskiej Artylerii Konnej (Transvaal Horse Artillery), jak jednostka  nazywała się wcześniej. 

Pułk walczył w Etiopii przeciw Włochom. Potem na Pustyni Zachodniej, pod Sidi Rezegh gdzie stracił wiele dział i wreszcie w Tobruku, gdzie większość żołnierzy dostała się do niewoli po upadku twierdzy. 

Kanonier Young, bardzo daleko od domu w Afryce, zmarł 23 stycznia 1945 roku. 

Szeregowy Thomas John Davies. 2. batalion Hampshire Regiment.

Thomas Davies był żołnierzem 2. batalionu pułku z Hampshire (Hampshire Regiment). Jednostka od 13 września 1939 roku przebywała w Francji. Jednak w czasie niemieckiej inwazji w 1940 roku nie była zaangażowana w poważniejsze walki.    
1 czerwca 1940 roku batalion ewakuowany został z Dunkierki. Francję opuszczał z pełnym wyposażeniem, żadna sztuka broni, ani jeden moździerz czy rusznica przeciwpancerna nie zostały porzucone. Stąd też moje  przypuszczenie że Thomas Davies do niewoli trafił później. W 1942 roku, w Afryce Północnej. 

Batalion brał udział w operacji Torch, inwazji alianckiej na posiadłości francuskie w Afryce (Maroko, Algieria). 21 listopada 1942 roku żołnierze z Hampshire wylądowali w Algierze. 29 listopada jednostka zajmuje pozycje wokół tunezyjskiej miejscowości Tebourba (około 30 kilometrów na wschód od Tunisu). Tam po raz pierwszy od lądowania alianci  zmierzą się z wojskami niemieckimi. Od 1 grudnia 689 żołnierzy drugiego batalionu toczy, zażarte trzydniowe walki z wrogiem. Zadając i ponosząc poważne straty. Gdy jednostka znalazła się w całkowitej izolacji od własnych oddziałów, przebiła się atakiem na bagnety, wspieranym ogniem broni maszynowej, do Tebourby. Tam okazało się jednak że miasto zostało opuszczone przez alianckie jednostki, a jedyna droga ucieczki jest pod ogniem wroga i bliska zablokowania. Dowódca rozkazał przebijanie się małymi grupami ku własnym liniom. Udało się to jedynie 4 oficerom i około 120 żołnierzom.Kto nie poległ, dostał się do niewoli. Przypuszczam że wśród nich był Davies.

Zmarł w niewoli 27 listopada 1944 roku. Prawie rok po walkach pod Tebourba. Miał 27 lat.

Odznaka Hampshire Regiment.

Szeregowy George Harry Knight. 1. batalion The Buffs (Royal East Kent Regiment)

George Knight, syn Georga i Mary, pochodził z Chatham (konkretniej z Luton) w Kencie. Służył w 1. batalionie pułku z wschodniego Kentu, zwanego The Buffs. Batalion walczył na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Tam Knight musiał się dostać do niewoli. Biorąc pod uwagę datę jego śmierci, trafił od razu do Rzeszy, z pominięciem typowego dla jeńców z tamtego regionu etapu przebywania w obozach włoskich. Trafił do Stalagu 8B. Ostatnim miejscem jego pobytu były Łaziska Średnie, gdzie pracował w oddziale roboczym E393. Prawdopodobnie pracował w kopalni węgla kamiennego, dzisiejszej kopalni "Bolesław Śmiały" Tam też doznał wypadku w wyniku którego trafił do lazaretu w Łaziskach Średnich, w którym zmarł 26 marca 1943 roku , w wieku 25 lat. Jego nekrolog znalazł się w czwartym numerze obozowej gazety "Clarion".